بسمه‌تعالی

کتابهای مقدس

تورات

·         واژه‌ای عبری و به معنای «قانون و شریعت» است. زیرا در تورات احکام و قوانین فراوانی (613 حکم) وجود دارد.

ـ تورات، کتاب آسمانی یهودیان است که آن را «تَنَخ» می‌نامند. «تَنَخ» همان «عهد عتیق» در نظر مسیحیان است.

ـ مسیحیان، «عهد جدید» یعنی«انجیل» را ناسخ «عهد قدیم» یعنی تورات می‌دانند .

مثلاً گوشت خوک در عهد عتیق یا تورات تحریم شده و لکن در «عهد جدید» یا انجیل همه گوشت‌ها حلال شده‌اند.

ـ هر چند مسیحیان نیز به مانند یهود پدیده «نسخ» یعنی لغو حکم پیشین به وسیله‌ی حکم پسین را قبول ندارند لکن عهد قدیم را مقدمه‌ای برای ترک شریعت در عهد جدید می‌دانند.

·         زبان کتاب عهد عتیق به زبان عبری و اندکی هم کلدانی است.

·         سبعینیه نسخه‌ای از عهد عتیق است که به زبان یونانی نوشته شده است.

گفته شده نسخه سبعینیه 258 سال قبل از میلاد به دستور بطلمیوس فیلادلفوس پادشاه مصر توسط 72 نفر انجام گرفته‌است.

 دانشمندان یهود

یهودیان در قرن اول میلادی برای تعیین کتاب‌های مقدس خود جلسه‌ای مشورتی تشکیل دادند و بر 39 کتاب که به زبان عبری نوشته شده بود اتفاق نظر کردند و بقیه نوشته‌های به نام تورات را کناری نهادند. آنان
این مجموعه‌ی عبری را «اپوکریفا» به معنای «پوشیده» نامیدند.

·         حدود 5 قرن پیش مسیحیان در الهامی‌بودن این کتاب‌ها (یعنی کتاب‌های اپوکریفا) تردید کردند و با گذشت زمان آنها را کنار نهادند. کنار نهادن کتاب‌های اپوکریفا توسط مسیحیان پروتستان انجام گرفت.

البته کلیساهای کاتولیک و ارتدوکس با این عمل پروتستان‌ها مخالفند و قسمت‌های حذف شده (اپوکریفا) را بخشی از عهد عتیق دانسته و آن‌ها را «قانون ثانوی» می‌نامند.

ـ برخی دیگر از کتاب‌های یونانی «سود إپیگرافا» نام دارند که به معنای «نوشته‌های جعلی» است. این کتاب‌ها اعتبار کمتری دارند و هرگز در عهد عتیق جای نگرفته‌اند. این نوشته‌های جعلی که گفته‌می‌شود توسط برخی یهودیان فرهیخته چند دهه پیش از میلاد نوشته شده، از میان رفته‌اند و فقط تعدادی از متون یا ترجمه‌های آن در گوشته و کنار جهان دیده‌شده است.

·         ماحصل سخن آنکه عهد عتیق یا «تَنَخ» دارای سه بخش است:

1ـ بخش تاریخی

2ـ بخش حکمت‌ها، مناجات‌ها و شعرها

3ـ بخش پیشگویی‌های انبیاء

 ·         بخش تاریخی عهد عتیقاین بخش مشتمل بر 17 کتاب است که 5 کتاب اول آن تورات نامیده می‌شود، که نام دیگر آن «پنتاتوگ» یعنی 5 کتاب یا «اسفار خسمه» است.

ـ تورات با سِفر پیدایش آغاز و در آن آفرینش جهان، آدم و حوا و اخراج آنان از بهشت و ...تا حوادث داستان حضرت ابراهیم و فرزندش اسحق و اسماعیل و یعقوب و یوسف و ... سخن به میان آمده و در چهار سِفر بعدی تورات، سیره‌ی حضرت موسی (ع) و تاریخ بنی اسرائیل را شرح می‌دهد. تعداد زیادی از احکام و قوانین با عباراتی منسوب به وحی در این اسفار اربعه وجود دارد. یهودیان معتقدند مؤلف اسفار خمسه تورات خود موسی(ع) است اما اسپینوزا یکی از نقادان هلندی تورات با دلایل علمی اثبات می‌کند که موسی (ع) نمی‌تواند نویسنده تورات باشد بلکه توسط پیروان او و مدت‌ها پس از وی نوشته شده است.                                                                                                            

ـ مابقی کتاب ها از 17 کتاب عهد عتیق (یعنی 13 کتاب باقیمانده) مربوط به سرگذشت برخی پیامبران بعد از حضرت موسی (مانند یوشع) و بعضی بزرگان یهود و نیز پاره ای داستانها از قوم یهود است.

·         اما بخش حکمتهای بخش عتیق که مشتمل بر 5 کتاب شامل سرگذشت ایوب, مناجات‌های داود, امثال و حکمتهای سلیمان نبی (ع), کتاب جامعه (که اسم مستعار حضرت سلیمان است و نگرشی بدبینانه به جهان در این کتاب مطرح شده است) و کتاب غزلیات سلیمان است که شامل اشعار عاشقانه‌ای است.

·         بخش سوم یا پایانی عهد عتیق که عبارت از پیشگویی‌های انبیاست، مشتمل بر 17 کتاب و حاوی هشدارها و تهدیداتی است پیرامون سرنوشتی که بر اثر نافرمانی خداوند در انتظار بنی‌اسرائیل است. نخستین کتاب
این بخش, إشَعیا است که طولانی ترین و معروفترین پیشگویی عهد عتیق است.

·         کتاب دیگری که به عنوان تفسیر در کنار تورات وجود دارد «تَلْمود» است. تلمود به معنی «آموزش» است از فعل ثلاثی «لمَد» یعنی «یاد داد» می آید و با واژه «تلمیذ» و مشتقات آن به معنای «شاگرد» ارتباط دارد.

«تلمود» به کتاب بسیار بزرگی اطلاق می‌شود که احادیث و احکام یهود را در برگرفته است. به عبارت دیگر تلمود تفسیر و تأویل تورات است و احیاناً آن ‌را تورات شفاهی می‌نامند.

·         تلمود بعنوان دایره‌المعارف پرمحتوای یهودیت، محافظت از این آیین را به عهده دارد و منبع قوانین فقه یهود بوده است. مسیحیان به علت بدگویی این کتاب از عیسای مسیح (ع) با آن مخالفند. بعدها این نگاه بدبینانه موجب اقدامات تندی علیه این کتاب ازجمله «تلمودسوزی» گردید.

·         اکنون چند نسخه خطی از تلمود بابلی در کتابخانه‌های جهان یافت می‌شود و تنها نسخه‌ی کتابخانه شهر مونیخ کامل است.

·         قبالا: عرفان یهودی؛ قبالا به معنی مقبول نامیده می‌شود. عرفان یهودی مکتبی زایا و بارور است و در حیات معنوی بنی اسرائیل تأثیر فراوان داشته است. کتابی به نام زوهر به معنای درخشان درباره عرفان یهودی یا قبالا دیده شده است.

دانش قبالا یا معارف عرفانی یهود بیشتر پیرامون عرش خداوند، اسم اعظم خدا، حوادث آخرالزمان، ظهور مسیحا، رجعت و قیامت بحث می‌کند و علم حروف در عرفان یهودی نقش مهمی برعهده دارد.

ـ اعداد ابجد در قرن دوم قبل از میلاد در جامعه یهود ابداع و از آنجا به مسیحیت و اسلام راه یافته است.

 اعتقادات یهود:

فیلسوف و پزشک یهودی موسی بن میمون متوفای 1204 میلادی 13 اصل اعتقادی برای یهودیت مطرح کرده است، مثل آنچه که ما درباره اصول دین می‌گوییم و معتقدیم:

1ـ وجود خدا

2ـ یگانگی خدا

3ـ مجرد بودن خدا

4ـ نداشتن زمان

5ـ‌ حکیم بودن خدا

6ـ ‌عدالت خداوند

7ـ نزدیکی به خدا از طریق عبادت ممکن است.

8ـ اعتقاد به نبوت

9ـ برتربودن حضرت موسی (ع)

10ـ اعتقاد به آسمانی بودن تورات

11ـ عدم جواز نسخ احکام

12ـ آمدن مسیحای موعود

13ـ قیامت و جاودانگی نفس آدمی

عهد جدید

·         کتاب مقدس مسیحیان دو بخش دارد: عهد جدید و عهد عتیق. علت این نامگذاری آن است که مسیحیان معتقدند خدای متعال با انسان دو پیمان بسته است: یکی پیمان کهن، به وسیله پیامبران پیش از حضرت عیسی مسیح(ع). در این پیمان مرتبه‌ای از نجات از طریق وعده، وعید، قانون و شریعت بدست می‌آید. انسان‌های طرف این پیمان بنی‌اسرائیل بوده‌اند. دیگری پیمان نو، توسط خدای متجلی یعنی عیسی مسیح که طرف آن همه‌ی انسان‌ها هستند . در پیمان نو نجات از طریق محبت حاصل می‌شود. به این معنا که طبق اعتقاد آنان، خدای پسر به شکل انسان مجسم می‌شود، گناهان بشر را بر خود می‌گیرد و با تحمل رنج صلیب، کفاره‌ی گناهان می‌شود. تا آنجا که تاریخ نشان می‌دهد، این عقیده با وجود دوری آن از عقل و منطق، زیربنای مسیحیت بوده‌است.

·         تفاوت عهد عتیق و عهد جدید در این است که عهد عتیق احکام و شرایعی را پیش روی انسان می‌گذارد و مشتمل بر امر و نهی است ولی در عهد جدید این مسائل مطرح نیست، بلکه اعتقاد براین است که خداوند از روی محبت در لباس انسان ظاهر شد و پس از مدت کوتاهی زندگی و رنج کشیدن، در راه گناهان بشر مصلوب و کشته شد.

·         عهد جدید به زبان یونانی نگارش یافته است. چهار انجیل در آغاز عهد جدید وجود دارد، کلمه‌ی انجیل در زبان یونانی به معنای «مژده» است. مژده به فرارسیدن ملکوت آسمان یا پیمان تازه. تمام عهد جدید مورد قبول همه‌ مسیحیان است و اپوکریفا بین آنها وجود ندارد.

·         مجموع کتاب‌های عهد عتیق و عهد جدید 66 کتاب است: عهد عتیق 39 کتاب است که فهرست آنها در بخش یهودیت گذشت و عهد جدید 27 کتاب است که از نظر موضوع به چهار بخش تقسیم می‌شود:

1ـ اناجیل؛

2ـ اعمال رسولان؛

3ـ نامه‌های رسولان؛

4ـ مکاشفه.

 اناجیل

·         گروه زیادی از یاران و پیروان حضرت عیسی(ع) به نوشتن سیره و سخنان آن حضرت اقدام کردند و نوشته‌هایی به وجود آوردند که بعداً انجیل خوانده شد. اندک اندک چهار انجیل از این انجیل‌ها رسمیت یافت و اناجیل دیگر متروک شد.

نویسندگان انجیل اول و چهارم از حواریون و نویسندگان دو انجیل دیگر از حواریون حواریون معرفی می‌شوند. میان سه انجیل اول هماهنگی وجود دارد و به این دلیل آنها را «اناجیل همنوا» می‌نامند.

1ـ انجیل متّی (سیره و سخنان مسیح با تأکید بر پیشگویی‌های عهد عتیق)

2ـ انجیل مرقس (قدیم‌ترین و کوتاه‌ترین کتاب سیره و سخنان مسیح)

3ـ انجیل لوقا (سیره و سخنان مسیح با تکیه بر جزئیات)

4ـ انجیل یوحنّا (متأخرترین کتاب سیره و سخنان مسیح با تأکید بر فوق بشر بودن او)

5ـ انجیل برنابا (معمولاً از آن غفلت می‌شود. در این انجیل خاتمیت پیامبر اسلام (ص) به صراحت ذکر شده‌است و لیکن متعصبان یهودی و مسیحی آن را از بین برده‌اند و نیز نسخه‌هایی از آن در گوشه و کنار جهان دیده شده است. به ویژه یک نسخه آن در ترکیه پیدا شده و آن را از این کشور گرفتند.)