موضوع تحقیق : راههای مناسب شناخت توسعه فرهنگی (قسمت دوم) 

نام درس : توسعه فرهنگی 

نام استاد : جناب آقای دکتر مومنی 

گردآورندگان ک عاطفه حسین پور – فاطمه پیروزنژاد

دانلود PDF  

توسعه فرهنگی و جهانگردی     

یکی دیگر از راه های شناخت و گسترش توسعه فرهنگی در جوامع شناخت میراث فرهنگی و ارزش های بومی و محلی آن جامعه است، گردشگری از لوازم این شناخت می باشد. در توسعه توریسم به مسئله فرهنگ توجه خاصی می شود، آثار باستانی و کهن هر کشور معرف فرهنگ خاص همان کشور است، این آثار دارای ارزش های معنوی بسیار زیادی است که برای آن قوم به طور اخص و جاذبه های برای دیگران به طور اعم دارد،که در نتیجه باعث جلب و جذب دیگران جهت بازدید و شناخت آن جاذبه ها و آثار می گردد

در شناخت رابطه توسعه فرهنگی و توریسم دو نکته حائز اهمیت است:

1-فرهنگ انفرادی : فرهنگ انفرادی، آموزش ها و مهارت های فردی است، یعنی یک نفر با کمک مهارت و استعداد فردی خود اثری به وجود می آورد، که در فرهنگ قوم و یا جماعتی مشخص اثر بارز و ارزنده ای محسوب می گردد.

2-دیگری فرهنگ همگانی. فرهنگ همگانی از تکامل تریجی افکار و پیشرفت همگانی یک اجتماعی به وجود می آید...

    بر این اساس یکسری  از راهکارها در جامعه که منجربه بسط توسعه فرهنگی و جهانگردی می شوند، باید ارائه داد،

"برگزاری جشن ها و جشنوار های ملی و محلی، برپایی نمایشگاه های بین المللی،سمینار ها،و کنفرانس های فرهنگی،آموزش های فرهنگی مرتبط با مسائل جهانگردی و توسعه رشته های توریسم و هتلداری در دانشگاهها، بسط و اشاعه کتب مرتبط با آدادب و رسوم هر منطقه، آشنایی و آموزش لازم به مردم  جامعه برای برخورد فرهنگی با جهانگردان، ارائه آگاهی لازم به افراد جامعه برای شناخت مناطق جهانگرد خارج از جامعه خود، آشنایی باروحیات و فرهنگ های ملل دیگر و..." همگی از موارد لازم  و ملزوم بسط توسعه فرهنگی در جامعه از طریق جهانگردی است.

توسعه فرهنگی و جهانی شدن    :

گیدنز: مهمترین ویژگی های تاثیرگذار فرآیند جهانی شدن را که با توسعه فرهنگی ارتباط مستقیم دارد، اینگونه بیان کرد که تعامل این دو پدیده :

"1- باعث گسترش عمومیت های فرهنگی و محصولات فرهنگی در جامعه شده است

2-         بسط وگسترش ارزش های دموکراتیک را به وجود آورده است.

3 - در جامعه توجه به حقوق بشر وجامعه مدنی جهانی را شکل خواهدداد.

3-         جنبش های جهانی در قلب مسائل فرهنگ و سیاست عمومی را شکل خواهد داد.

4-         به شکل گیری الگوهای مصرف حهانی توجه می کند.

5-         گسترش صنعت گردشگری را به همراه دارد.

6-         به شکل گیری ارتباطات و نظام رسانه ای جهانی توجه می کند.

7-         جریان آزاد اطلاعات را در جامعه به همراه دارد

8-         در شکل گیری خرده فرهنگ ها نقش بارزی دارد.

9-         به بازشناسی در سطوح قومی،ملی،و منطقه ای کمک زیادی می کند." این ویژگی ها در بخش جهانی شدن فرهنگی نشانگر این است که این پدیده یک فرایند کلان و گسترده است. و رسوخ و نفوذ آن در تمامی حوزه های حیات اجتماعی قابل درک و شناسایی است.

توسعه فرهنگی و سرمایه فرهنگی:   

سرمایه فرهنگی به نظرپیر بوردیو به سه شکل وجود دارد:

1-در حالت متجسد، یعنی به شکل خصائل دیرپای فکری و جسمی،

 2- در حالت عینیت یافتگی به شکل کالاهای فرهنگی( در قالب کتب،تصاویر،لغت نامه،ادوات و ماشین آلات و...)

3- در حالت نهادینه شده،چون مدارک تحصیلی و سایر مدارک تخصصی که ضمانت کننده سرمایه فرد است.

  موانع توسعه فرهنگی در ایران

در ایران امروز با توجه به اینکه تمام عناصر فرهنگی باید دگرگون شوند، اما این تناسب به صورت یکسان انجام نشده، و نوعی ناهمگنی و ناهماهنگی بین عناصر فرهنگ جامعه به وجود آورده است، که به نوعی تأخر فرهنگی را بین ابعاد مادی و معنوی فرهنگ جامعه ایران عصر حاضر ایجاد کرده است. وجود دوره استعمار و استثمارگری در ایران،پول پرستی،و مصرف گرایی، و علاقه به رفاه که در فرهنگ ایرانی رسوخ پیدا کرده است، وجود بافت های فرهنگی متنوع داخلی در جامعه، نمونه برداری ،گزینش و تقلید از غرب. تعارض بر سر استقرار ارزش های جدید به جای ارزش های سنتی حاکم در جامعه ،شرایط و موقعیت خاص جغرافیایی و سیاسی کشور، وجود سه لایه تمدنی در ایران( فرهنگ و تمدن ایران باستان- فرهنگ و تمدن اسلامی- تمدن و فرهنگ غربی) و... همگی  نمونه های از موانع توسعه فرهنگی در ایران به شمار می آیند.»

برای رهایی از این پیامد های منفی در ایران تمام دستگاه های "محلی، منطقه ای و ملی" به یکسری راه کارها توجه کنند:

1-         با توجه به این موانع برای توسعه یافتگی ایران و شهروند ایرانی، باید به سنت ها و حضور پرنگ آن در تاروپود اندیشه و رفتار ما ایرانیان از یکسو، تحوّل طلبی و نوگرایی در اندیشه و رفتارمان از سوی دیگر، به صورت ترسیم الگویی که در برگیرنده عناصر تاثیر گذار در فرهنگ بومی  است توجه شود

2-         مطالعه گسترده در شناسایی تمام اجزای تشکیل دهنده و عمل کننده در هندسه فکری، شخصیتی، و رفتار فردی، و اجتماعی، ایرانیان ضرورت دارد تا مدل توسعه یافتگی در حداقلی ترین دیدگاه اگر کاملاً مطابق با این جزءنیست لااقل منافاتی هم نداشته باشد

3-         برای ارتقاء شاخص های توسعه یافتگی باید نوعی از تعلیم و تربیت  را که ملازم با این ارتقاءخواهی  و توسعه است برگزینیم

4-         بهره مندی از تجربه و خلاقیت های فردی و جمعی،تشویق و تقویت دوره های آموزش عالی در افراد جامعه، برای ارتقاء توسعه یافتگی در ایران بسیار موثر است

5-         اهمیت دادن به الگو های درونی توسعه، که این مسئله با توجه به فرهنگ،تاریخ، آداب و رسوم، رفتار های فرهنگی و... شکل می گیرد.

6-         توجه بیش از پیش به آموزش ابتدایی، سرمایه گذاری بر روی این بخش و آشنایی با فرهنگ جامعه در این حوزه آموزشی، معمولاً بیشتر از سایر مقاطع تحصیلی دیگر را  برای اهمیت به توسعه فرهنگی می توان مد نظر داشت .