نقش و کاربرد تکنولوژی در فرهنگ (قسمت پنجم) 

تهیه و تنظیم :

مریم سودمی

صغری شاه غلانی

دانلود PDF

عناصر اصلی تکنولوژی اجتماعی عبارتند از :

1- فرآیند:

فرآیند تکنولوژی اجتماعی ادغام جنبه های اجتماعی در شیوه زندگی افراد و نظام اجتماعی است.

2- پذیرش:

پذیرش تکنولوژی یک تصمیم گیری اجتماعی است و به همین دلیل پیامدهای آن نیز اجتماعی می باشد.

3- قالب ها:

تکنولوژی های اجتماعی اشکال و قالب های گوناگونی دارد که عملکرد جنبه های تکنولوژی از طریق آنها بیان می شود.

4- ضرورتها:

ضرورت تکنولوژی اجتماعی در جوامع مختلف و در طی دوره های مشخص ظهور و بروز خواهد کرد.

5- استراتژی:

استراتژیهای تکنولوژی های اجتماعی در اغلب کشورهای در حال توسعه مبتنی بر توسعه و پذیرش آن در جوامع روستایی و همچنین در میان اقشار و گروههای اجتماعی می باشد.

فردی:

چگونگی تاثیر تکنولوژیهای ارتباطی بر شیوه زندگی فردی از نظر کیفیت زندگی روابط و فعالیت های روزمره، رشد و آگاهی و بهره گیری از اوقات فراغت

چگونگی تاثیر تکنولوژی های ارتباط:

با نظام اجتماعی از طریق افزایش یا کاهش شکاف میان اطلاعات و تغییرات در سطح جوامع کوچک و منافع اقشار اجتماع.

تکنولوژی های جدید ارتباطی:

موجبات دخالت، دسترسی و مشارکت در سطوح مختلف ارتباطی در میان استفاده کنندگان و مدیران از طریق محتوای ارتباطات فراهم می آورد.

(سوال امتحانی) روند شکل گیری تکنولوژی در جهان:

الف) کشورهای توسعه یافته و پیشرفته:

سخت افزار

                                        متوازن و همگون

نرم افزار

ب) کشورهای در حال توسعه:

سخت افزار

                                          نا متوازن

نرم افزار

وابستگی مالی

وابستگی فرهنگی

روند شکل گیری تکنولوژی در جهان:

با توجه به نحوه ساخت و تاسیس و راه اندازی تجهیزات و زیر ساختهای تکنولوژی و همچنین چگونگی کاربرد استفاده آن در کشورهای توسعه یافته و پیشرفته با کشورهای در حال توسعه و تفاوت می باشد. کشورهای توسعه یافته دسترسی کامل به ساخت و راه اندازی و نحوه استفاده از تجهیزات تکنولوژی جدید را توأمان و به شکلی متوازن و هم سطح پیدا کرده اند. به این زبان که همزمان با ساخت و تولید تجهیزات و تکنولوژیهای جدید چگونگی به کارگیری آنها در جهت رفع نیازمندیها و خدمات رسانی به مردم سرزمین خود بر اساس اهداف و سیاستهای اتخاذ شده حرکت کردند. این در حالی است که در کشورهای در حال توسعه بین سخت افزار (تجهیزات، تاسیسات، زیرساختها) و نرم افزار (نحوه کاربرد و بکارگیری آن تجهیزات) با یکدیگر همخوانی نداشته و در یک جهت متوازن رشد و توسعه پیدا نکردند. ممکن است که این کشورها به تکنولوژیهای پیشرفته دسترسی پیدا کرده باشند ولیکن به دلیل اینکه چگونگی کاربرد و نحوه استفاده مطلوب از آن را بر اساس اولویت ها و اهداف برای خود ترسیم نکرده اند در این راستا با مشکلات و موانع و محدودیت هایی روبرو گردیده اند. کشورهای در حال توسعه صرف اینکه به مدرنیزه کردن و دسترسی به تکنولوژیهای پیشرفته باشند بایستی به مباحث نرم افزاری آن دقت کافی داشته باشند. به تعبیر دیگر امروزه وضعیت توسعه و پیشرفت در یک کشور مترادف است با قابلیت های تکنولوژیی که در آن کشور موجود است به این مفهوم که کشورهایی که به طور گسترده و وسیع از پیشرفت های تکنولوژی برخوردارند به عنوان توسعه یافته (از جمله کشور ژاپن، کشورهای اروپایی، روسیه،امریکا) محسوب گردیده و کشورهایی که به این قابلیت های تکنولژیکی دسترسی کامل پیدا نکردند تحت عنوان کشورهای کمتر توسعه یافته یا توسعه نیافته که شامل کشورهای آفریقایی، امریکای جنوبی، جنوب شرق آسیا محسوب می گردند.

برای اینکه یک کشور به پیشرفت و توسعه تکنولوژیک دسترسی پیدا کند نیازمند این است که مجموعه عواملی را که در کسب این قابلیت های تکنولوژیکی تاثیرگذار هستند شناسایی نموده و برای رسیدن به آنها برنامه ریزی نمایند.

این مجموعه عوامل عبارتند از:

1- نیروی انسانی کارآمد، آگاهی و علمی.

2- تفکر تکنولوژیک.

3-ارتقاء تکنولوژیهای موجود.

4- زیر ساخت های دسترسی به این تکنولوژیها.

5- اولویت بندی.

6- دسترسی به سرمایه ملی.

7- گسترش آموزش در همه سطوح.

8- نظامهای اقتصادی و سیاسی که می توانند بر آنها تاثیرگذار باشند.

9- سیاست گذاری ملی که از حیطه افراد عادی خارج است.

10- ایجاد و راه اندازی یک سازمان ملی برای هماهنگی برای پیشرفت تکنولوژی.

11- چگونگی رفتار صحیح و مجموعه ارزشها و عاداتی که در درون افراد نهفته شده که مرتبط با بحث تکنولوژی است.

سوالهای امتحانی:

1- تکنولوژی را تعریف کرده و مهمترین کارکردهای آن را نام ببرید.

2- تکنولوژیهای مناسب دارای چه ویژگیهایی هستند؟ سطوح کاربرد آنها را توضیح دهید.

3- مهمترین ویژگی های تکنولوژی و ارزش های فرهنگی را بیان نمایید.

4- رابطه علم و تکنولوژی را از نظر تقدم و تأخر نسبت به یکدیگر توضیح دهید.

5- تکنولوژی های اطلاعاتی را تعریف نموده به چند دسته تقسیم می شوند؟ نام ببرید.

6- مهمترین عوامل تاثیرگذار تکنولوژی های اطلاعاتی در کشورهای در حال توسعه را توضیح دهید.

7- مهمترین کارکردهای تکنولوژی های اجتماعی را توضیح دهید.

8- عناصر اصلی تکنولوژی های اجتماعی را نام برده یکی را به دلخواه توضیح دهید.

9- چگونگی روند شکل گیری تکنولوژی در دنیا را توضیح دهید.

10- مهمترین عواملی که موجب پیشرفت تکنولوژی در کشورهای در حال توسعه می شود را ذکر کنید. ( 5مورد)

11- یکی از بازدیدهایی را که نقش تکنولوژی بر فرهنگ و توسعه تکنولوژی فرهنگی موثر بوده توضیح دهید. (1 مورد در 5 خط)

منابع

1 . تکنوپولی: تسلیم فرهنگ به تکنولوژی، نیل پستمن، ترجمه: صادق طباطبایی، تهران: اطلاعات، 1376 .

2 . زندگی در عیش ـ مردن در خوشی، نیل پستمن، ترجمه: صادق طباطبایی، تهران: اطلاعات، 1375 .

1 . عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ (ظهور جامعه شبکه ای)، مانوئل کاستلز، ترجمه: احد علیقیان و افشین پاکباز، تهران: طرح نو، 1382 .

2 . عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ (قدرت هویت)، مانوئل کاستلز، ترجمه: حسین چاوشیان، تهران: طرح نو، 1380 .

3 . عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ (پایان هزاره)، مانوئل کاستلز،